«Με τα σημάδια της επάνω μου»: Ο Λευκός Πύργος

Στη σελίδα 191 του βιβλίου "Το δικό μας αίμα" και στο πεζογράφημα «Με τα σημάδια της πάνω μου» ο Γιώργος Ιωάννου, αναφέρεται στο Λευκό Πύργο.  Ο Λευκός Πύργος είναι οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-1470). Σήμερα θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ότι είχε σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης. Η σημερινή μορφή του Πύργου αντικατέστησε Βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι από τα πιο γνωστά κτίσματα-σύμβολα πόλεων στην Ελλάδα.

Έχει 6 ορόφους, 34 μέτρα ύψος και 70 μέτρα περίμετρο.

Στην αρχή ονομαζόταν Πύργος του Λέοντος, όπως αναφέρει τούρκικη επιγραφή του 1535-1536 που υπήρχε στην είσοδο του εξωτερικού περιβόλου (τώρα κατεδαφισμένο) και η οποία μάλλον αναφερόταν στη χρονολογία κατασκευής του περιβόλου. Από τον 17ο αιώνα και μετά ονομαζόταν ανεπίσημα φρούριο της Καλαμαριάς και Πύργος των Γενιτσάρων.

Μετά τη διάλυση του τάγματος των Γενιτσάρων το 1826 αποκτά το όνομα «κανλί-κουλέ», δηλαδή πύργος του αίματος λόγω των σφαγών των Γενιτσάρων.

Το όνομα διατηρείται και μετά το 1826 λόγω της λειτουργίας του ως φυλακή μελλοθανάτων και τόπο βασανιστηρίων οι οποίοι συχνά εκτελούνταν από τους Γενιτσάρους γεμίζοντας με αίμα τους τοίχους. Το σύγχρονο όνομά του το πήρε όταν ένας Εβραίος κατάδικος ο Νάθαν Γκουιντιλι τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891. Μέχρι το 1912 ο χριστιανικός πληθυσμός συνεχίζει να τον αναφέρει ως κανλί κουλέ ενώ ο εβραϊκός υιοθετεί το Τόρρε Μπλάνκα (Λευκός Πύργος) που υιοθετούν και οι τούρκοι (μπεγιάζ κουλέ).

                                                           

                                                                 Επιμέλεια: Νικόλαος Κόκκινος και Στρατής Χατζηπαντελής